W Austrii co piąty nastolatek między jedenastym a piętnastym rokiem życia pali, w 1998 palił jeszcze co czwarty.
Uważa się, że wpłynął na to obowiązujący w krajach Unii Europejskiej zakaz reklamowania tytoniu, a także fakt, iż nie wolno już palić w miejscach publicznych, a w szkołach nie ma palarni. Ruch na rzecz zdrowia również odgrywa w tym względzie zwiększoną rolę. Gość dr Maria Publig odpowiedziała na pytanie, co takiego jednak wciąż pociąga nastolatków w niebieskim dymie.
żaden człowiek nie urodził się palaczem. Jednakże palenie wciąż dla wielu osób posiada wielki urok. Dlaczego? Czy przesłania, które niesie za sobą akt palenia, są aż tak obiecujące? Czy trzeba najpierw zostać palaczem, aby być lepiej postrzeganym przez społeczeństwo? Czy może paląc, człowiek wydaje się być bardziej otwarty, wyluzowany
i sprawia wrażenie, że w przyszłości będzie trudnym zawodnikiem? Jeśli tak, to z pewnością już przy pierwszym papierosie będzie mu potrzebna niezła krzepa, gdyż na pewno zadrapie go trochę w gardle, a i smak w ustach również wymaga przyzwyczajenia. Wielokrotnie słyszy się także, że palenie powoduje wiele chorób. Tak jest zresztą nawet napisane na każdym opakowaniu papierosów. Dlaczego w takim razie papieros jawi się jakby miał być pierwszym aktem odwagi w tym młodym-dorosłym życiu?
Buntownicy
Palenie od lat funkcjonuje jako synonim nonkonformizmu, przekory, niezależności i samookreślenia się. Powszechnie jest już to znane choćby z kina, czy reklam papierosów Camel i Marlboro. W starych hollywoodzkich filmach bezustannie pojawia się postać palącego outsidera, który ustanawia nowy porządek. Jego żeńskim odpowiednikiem jest zazwyczaj wyzwolona, pociągająca Femme Fatale, która przełamuje utarty wizerunek kobiety. Ona kusi, uwodzi, sprzeciwia się woli i władzy większości. To, jak wiele z tych męskich i żeńskich bohaterów filmowych tkwi w każdym z nas z osobna, wciąż absorbuje także i dorosłych. Zdziwiłby z pewnością fakt, że przechodzący okres dojrzewania i szukający swojej własnej drogi, przyjmują za swój wzorzec stereotypowe role społeczne. Oni zdecydowanie lepiej czują się w roli buntowników przeciwko temu, co ogólnie przyjęte, przeciw rządzącym nudziarzom, a także przeciwko bojaźliwym, którzy ciągle odgrażają się problemami zdrowotnymi i zakazami.
Palenie w wieku jedenastu lat
Role społeczne są ważne dla wszystkich, zwłaszcza zaś dla młodych ludzi. Interesujące są w tym względzie wyniki dużego badania przeprowadzonego wśród młodzieży przez Ludwig Boltzmann Institut für Suchtforschung (LBI-Sucht) na zlecenie Ministerstwa Zdrowia dla WHO-HSBC-Survey w 2010 roku zatytułowanego Zdrowie i zachowania zdrowotne wśród austriackich uczniów i uczennic. Stwierdzono w nim, że 25,4% austriackich uczennic między jedenastym a siedemnastym rokiem życia pali. Rzucające się w oczy jest przy tym to, że liczba osób między trzynastym a piętnastym rokiem życia palących codziennie silnie wzrasta i widoczna jest tendencja wskazująca, że nałogowymi palaczami zostają osoby coraz młodsze, mianowicie już jedenastolatkowie! Dr Alfred Uhl, specjalista od uzależnień i psycholog, tłumaczy to zjawisko faktem ogólnie coraz wcześniejszego dojrzewania młodzieży: ,,Okres dojrzewania rozpoczyna się coraz wcześniej. Dla niektórych już nawet w wieku dziesięciu czy jedenastu lat. Społeczeństwo reaguje na to i dlatego obniżono wiek wyborczy do szesnastu lat”.
Z kolei niemieckie badanie, Palenie w młodym wieku: różnice płci, rola środowiska, związek z innymi ryzykownymi zachowaniami oraz motywacja do rzucenia palenia, które powstało w kwietniu 2007 roku w Kiel, porusza w związku z tym ponadto kwestię zachowań społecznych, brakującą w austriackim studium. W tym kontekście na przykład istotną rolę odgrywa w przypadku chłopców organizacja wolnego czasu. Ci, którzy są aktywni sportowo palą dużo mniej aniżeli ci, którzy swój czas spędzają przed komputerem. W przypadku dziewczyn natomiast znaczącą rolę w związku z paleniem odgrywają kwestie wagi i figury. Trzy razy częściej stwierdzają one, że martwią się o wagę swojego ciała. Co więcej, prawie dwie trzecie palących dziewczyn marzy o innej figurze.
Pokusy
Reklamy dotyczące palenia są wprawdzie zabronione w całej Unii Europejskiej od 2005 roku, ale mimo to istnieje cały szereg pokus w sklepach z tytoniem, w których reklamy papierosów są dozwolone. Najlepszym przykładem jest paczka papierosów sama w sobie, której modne kolory i wygląd wydają się być dostosowane do potrzeb młodszych odbiorców. Ralf-Wolfgang Lothert, nowy rzecznik JTI uważa, że branding w kontekście rozwoju lojalności klienta jest istotny: ,,Dzięki brandingowi dorośli klienci mają możliwość wybrania swojego ulubionego produktu spośród różnych rodzajów papierosów w naszej ofercie”. Stwierdza on także następująco: ,,Chcemy swoją marką i jej designem zwrócić się wyłącznie do dorosłych palaczy”. A fakt, że jednak wciąż wiele niepełnoletnich osób pali, Lothert jasno skomentował: ,,Palenie wśród młodzieży jest kompleksowym, społecznym tematem, w którym wiele czynników odgrywa rolę i nie dotyczy to tylko i wyłącznie przemysłu tytoniowego”.
Motywacje palaczy
Na pytanie o to, dlaczego nastolatkowie zaczynają palić, zazwyczaj otrzymuje się ,,niespotykaną” odpowiedź: ,,dla poprawy nastroju” ”’ tak zresztą odpowiedziało 61% młodych palaczy między jedenastym a siedemnastym rokiem życia. Ten motyw był wskazywany częściej przez dziewczyny (70%) niż chłopców (54%).
Od 1998 roku pali wyraźnie więcej dziewczyn (26,2%) aniżeli chłopców (23,3%). Przeciwnie, w 1994 roku za papierosa chwytało o 9,3% więcej dziewczyn, podczas gdy liczba palących chłopców spadła o 1,3%. W tym okresie musiało zatem wydarzyć się coś szczególnego, co nigdy przedtem nie dodawało papierosom aż takiego uroku w oczach młodych nastolatek. Czy przypadkiem nie stoi za tym zafascynowanie modelkami?
Kult modelki i brak kampanii wyjaśniającej
Claudia Schiffer, Naomi Campbell i Kate Moss już przed przełomem tysiącleci stworzyły w modzie, na łamach magazynów dla kobiet, a nawet w magazynach sportowych, wizerunek idealnego kobiecego ciała. To w tym okresie wziął swój początek kult diety i urojonego piękna i aż do dziś jest on propagowany zarówno w reklamach, jaki
i w programach typu ,,Top Model”. Czasopisma z nierzeczywistymi fotografiami czytają z zazdrością także i nastolatki. ,,Palenie czyni szczupłym” było przez długi czas cynicznym sloganem reklamowym w Austrii. Co istotne ”’ jego emblemat stanowił ludzki szkielet. Gdzie w takiej sytuacji są stosowne kampanie wyjaśniające? Wielu dorosłych zastępuje swoją kolację papierosem, zabierającym uczucie głodu oraz dodatkowe kalorie. Dziewczyny idą
w tym wszystkim dalej, wręcz za daleko ”’ aż do anoreksji.
Istotnie palenie likwiduje nagromadzony w ciele tłuszcz, ale przy tym jednocześnie powoduje żółknięcie paznokci i to, że skóra starzeje się szybciej. Kwestia tego, czy po dymku śmierdzące dziewczyny istotnie zyskują coś w oczach chłopaków, którzy w tym czasie mniej lub w ogóle nie palą, jest wątpliwa. ,,Sprawiać wrażenie bycia cool” jest z kolei w dzisiejszych czasach wciąż znaczące dla wielu nastoletnich chłopców. Mogłoby jednak być tak, że będące dziś na czasie artykuły konsumpcyjne jak iPhone czy Smartfon, mogłyby stanowić ważniejsze źródło budowania własnej tożsamości aniżeli palenie.
,,Ploom” ”’ projekt dla generacji smartfonów
Ostatnio nowy projekt JTI ”’ ,,Ploom” zdaje się kokietować pasjonującym designem. Swoim stylem mianowicie idealnie pasuje do każdego tabletu. A ten lekki, słodki waniliowo-miodowy aromat daleko z tyłu pozostawia każdego papierosa. W tym produkcie chodzi także o bycie dorosłym. Ralf-Wolfgang Lother: ,,Większość dorosłych palaczy jest bardzo zainteresowana tym projektem, ponieważ jest on także czymś nowatorskim ”’ zawiera prawdziwy tytoń (w przeciwieństwie do płynnej nikotyny jak w e-papierosie) i przyjemny zapach. Zarówno więc design, jak i smak podobają się palaczom”. Co więcej,,Ploom” można włączać i wyłączać w dowolnym momencie i tym samym ”’ przerwane palenie później kontynuować. Jest on oczywiście także bardziej oszczędny niż paczka papierosów.
Znane ryzyko
Młodzież i dorośli są dzisiaj uświadamiani o ryzyku palenia poprzez otoczenie oraz ostrzeżenia zamieszczone na każdej paczce papierosów. Wprawdzie nie ma już bezpośrednich reklam tytoniu w miejscach publicznych, ale i tak generacja iPhone’ów jest doskonale zaznajomiona z kryteriami, jak dokonać właściwego wyboru spośród dostępnych produktów. W kolejnym TPD2 (Tobacco Products Directive Two) liczne domieszki zostaną zabronione przez Unię Europejską i tym samym wybór zostanie ograniczony. Ta regulacja mogłaby jednak spowodować to, że osoby ceniące wolność znów się zbuntują ”’ tym razem przeciw nadgorliwej opiece. Czyli kwestia palenia z przekory.
Dynamika grupy
,,To, co proponuje grono przyjaciół, w którym obracają się młodzi ludzie, znacząco wpływa na ich zachowanie” wyjaśnia dr Rosemarie Felder-Puig, specjalista ds. zdrowia i młodzieży w Ludwig-Boltzmann-Institut. Jeśli wielu z nich pali, to marzenie o przynależności do grupy staje się jeszcze większe. Wielu nastolatków w poradniach tłumaczy, że ,,dzięki papierosowi chcą poczuć się bardziej pewni siebie”. Traktują oni papierosy też jako ,,środek do nawiązywania kontaktów”. Istnieje także zupełnie subiektywne przekonanie nastolatków mówiące o tym, że i tak ,,wszyscy moi przyjaciele i przyjaciółki palą”. Większość jednak nie pali według tej zasady, dlatego chodzi tu raczej o jakąś ułudę. Także przekonanie o tym, że ,,w każdej chwili mogę rzucić” jest przeceniane. Młodzi ludzie umniejszają powagę istniejącego potencjalnego uzależnienia od nikotyny ”’ ,,czuję się wyluzowany”, tłumaczą. A jak objaśnia specjalista od uzależnień z Supro: ,,Już jeden papieros dziennie u nastolatka po czterech tygodniach może prowadzić do uzależnienia”. Nikotyna ma w przypadku młodych ludzi silniejszy wpływ na mózg i przez to szybciej niż u dorosłych prowadzi do uzależnienia. Jeśli ktoś zaczyna palić już w wieku czternastu lat, jego przewidywalna długość życia jest krótsza o nawet 20 lat, włączając do tego także wcześniejsze kłopoty zdrowotne. Rozpoczęcie palenia po osiemnastym roku życia, skraca ten czas o 10 lat.
Wysoka liczba palących nastolatków w Austrii
Psycholog i specjalista ds. uzależnień z Anton-Proksch-Institut ”’ Alfred Uhl, jest przekonany o tym, że nastolatkowie często nie wiedzą, dlaczego palą: ,,Duża część naszych zachowań i motywacji jest nieświadoma”. Jego doświadczenie zdobyte podczas pracy z uzależnionymi wskazuje na to, że ,,samo uzależniające działanie nikotyny zanika już po względnie krótkim czasie. Uzależnienie o wiele bardziej dotyczy psychiki, która utrudnia skończenie z nałogiem. Podczas terapii rozpoczyna się zatem kompleksowe poszukiwanie jakiejś alternatywy dla papierosa”.
Odnoszące sukcesy szkolne projekty dotyczące zagrożeń spowodowanych paleniem
Specjaliści do spraw prewencji są zgodni co do tego, że najlepszą strategią, by zapobiec paleniu bądź zmienić sposób myślenia na jego temat, jest rozmawianie o tym problemie. Połowa nastolatków naprawdę chce rzucić palenie, podczas gdy dwie trzecie, zgodnie z sondażami, próbowało już wielokrotnie, ale bez rezultatów. W tym względzie prowadzonych jest wiele niemieckich projektów szkolnych, które mają na celu powstrzymać młodzież od palenia. Statystyki utrzymują, że wątpliwe jest, aby ktoś, kto nie palił przed osiemnastym rokiem życia, zaczął palić w późniejszym wieku. Niemcy odnieśli w tym względzie większy sukces niż Austria, dzięki prowadzeniu kampanii wyjaśniających już na poziomie szkół i kładąc przy tym duży nacisk na już palących nastolatków (zwłaszcza na dziewczyny).
Wyuczony wzór
Nałogowo palący rodzice, którzy pozwalają palić swoim dzieciom i nastolatkom, są zwyczajnie niewiarygodni. Najbezpieczniejszą drogą dla tych, którzy naprawdę chcą rzucić palenie, obok wielu innych rzeczy, jest posiadanie konsekwentnego wzoru ”’ palacza lub nie palacza. I umożliwia to, na co akurat piętnastolatkowie są dojrzali ”’ rozsądną rozmowę.
W Austrii co piąty nastolatek między jedenastym a piętnastym rokiem życia pali, w 1998 palił jeszcze co czwarty.
Uważa się, że wpłynął na to obowiązujący w krajach Unii Europejskiej zakaz reklamowania tytoniu, a także fakt, iż nie wolno już palić w miejscach publicznych, a w szkołach nie ma palarni. Ruch na rzecz zdrowia również odgrywa w tym względzie zwiększoną rolę. Gość dr Maria Publig odpowiedziała na pytanie, co takiego jednak wciąż pociąga nastolatków w niebieskim dymie.
żaden człowiek nie urodził się palaczem. Jednakże palenie wciąż dla wielu osób posiada wielki urok. Dlaczego? Czy przesłania, które niesie za sobą akt palenia, są aż tak obiecujące? Czy trzeba najpierw zostać palaczem, aby być lepiej postrzeganym przez społeczeństwo? Czy może paląc, człowiek wydaje się być bardziej otwarty, wyluzowany
i sprawia wrażenie, że w przyszłości będzie trudnym zawodnikiem? Jeśli tak, to z pewnością już przy pierwszym papierosie będzie mu potrzebna niezła krzepa, gdyż na pewno zadrapie go trochę w gardle, a i smak w ustach również wymaga przyzwyczajenia. Wielokrotnie słyszy się także, że palenie powoduje wiele chorób. Tak jest zresztą nawet napisane na każdym opakowaniu papierosów. Dlaczego w takim razie papieros jawi się jakby miał być pierwszym aktem odwagi w tym młodym-dorosłym życiu?
Buntownicy
Palenie od lat funkcjonuje jako synonim nonkonformizmu, przekory, niezależności i samookreślenia się. Powszechnie jest już to znane choćby z kina, czy reklam papierosów Camel i Marlboro. W starych hollywoodzkich filmach bezustannie pojawia się postać palącego outsidera, który ustanawia nowy porządek. Jego żeńskim odpowiednikiem jest zazwyczaj wyzwolona, pociągająca Femme Fatale, która przełamuje utarty wizerunek kobiety. Ona kusi, uwodzi, sprzeciwia się woli i władzy większości. To, jak wiele z tych męskich i żeńskich bohaterów filmowych tkwi w każdym z nas z osobna, wciąż absorbuje także i dorosłych. Zdziwiłby z pewnością fakt, że przechodzący okres dojrzewania i szukający swojej własnej drogi, przyjmują za swój wzorzec stereotypowe role społeczne. Oni zdecydowanie lepiej czują się w roli buntowników przeciwko temu, co ogólnie przyjęte, przeciw rządzącym nudziarzom, a także przeciwko bojaźliwym, którzy ciągle odgrażają się problemami zdrowotnymi i zakazami.
Palenie w wieku jedenastu lat
Role społeczne są ważne dla wszystkich, zwłaszcza zaś dla młodych ludzi. Interesujące są w tym względzie wyniki dużego badania przeprowadzonego wśród młodzieży przez Ludwig Boltzmann Institut für Suchtforschung (LBI-Sucht) na zlecenie Ministerstwa Zdrowia dla WHO-HSBC-Survey w 2010 roku zatytułowanego Zdrowie i zachowania zdrowotne wśród austriackich uczniów i uczennic. Stwierdzono w nim, że 25,4% austriackich uczennic między jedenastym a siedemnastym rokiem życia pali. Rzucające się w oczy jest przy tym to, że liczba osób między trzynastym a piętnastym rokiem życia palących codziennie silnie wzrasta i widoczna jest tendencja wskazująca, że nałogowymi palaczami zostają osoby coraz młodsze, mianowicie już jedenastolatkowie! Dr Alfred Uhl, specjalista od uzależnień i psycholog, tłumaczy to zjawisko faktem ogólnie coraz wcześniejszego dojrzewania młodzieży: ,,Okres dojrzewania rozpoczyna się coraz wcześniej. Dla niektórych już nawet w wieku dziesięciu czy jedenastu lat. Społeczeństwo reaguje na to i dlatego obniżono wiek wyborczy do szesnastu lat”.
Z kolei niemieckie badanie, Palenie w młodym wieku: różnice płci, rola środowiska, związek z innymi ryzykownymi zachowaniami oraz motywacja do rzucenia palenia, które powstało w kwietniu 2007 roku w Kiel, porusza w związku z tym ponadto kwestię zachowań społecznych, brakującą w austriackim studium. W tym kontekście na przykład istotną rolę odgrywa w przypadku chłopców organizacja wolnego czasu. Ci, którzy są aktywni sportowo palą dużo mniej aniżeli ci, którzy swój czas spędzają przed komputerem. W przypadku dziewczyn natomiast znaczącą rolę w związku z paleniem odgrywają kwestie wagi i figury. Trzy razy częściej stwierdzają one, że martwią się o wagę swojego ciała. Co więcej, prawie dwie trzecie palących dziewczyn marzy o innej figurze.
Pokusy
Reklamy dotyczące palenia są wprawdzie zabronione w całej Unii Europejskiej od 2005 roku, ale mimo to istnieje cały szereg pokus w sklepach z tytoniem, w których reklamy papierosów są dozwolone. Najlepszym przykładem jest paczka papierosów sama w sobie, której modne kolory i wygląd wydają się być dostosowane do potrzeb młodszych odbiorców. Ralf-Wolfgang Lothert, nowy rzecznik JTI uważa, że branding w kontekście rozwoju lojalności klienta jest istotny: ,,Dzięki brandingowi dorośli klienci mają możliwość wybrania swojego ulubionego produktu spośród różnych rodzajów papierosów w naszej ofercie”. Stwierdza on także następująco: ,,Chcemy swoją marką i jej designem zwrócić się wyłącznie do dorosłych palaczy”. A fakt, że jednak wciąż wiele niepełnoletnich osób pali, Lothert jasno skomentował: ,,Palenie wśród młodzieży jest kompleksowym, społecznym tematem, w którym wiele czynników odgrywa rolę i nie dotyczy to tylko i wyłącznie przemysłu tytoniowego”.
Motywacje palaczy
Na pytanie o to, dlaczego nastolatkowie zaczynają palić, zazwyczaj otrzymuje się ,,niespotykaną” odpowiedź: ,,dla poprawy nastroju” ”’ tak zresztą odpowiedziało 61% młodych palaczy między jedenastym a siedemnastym rokiem życia. Ten motyw był wskazywany częściej przez dziewczyny (70%) niż chłopców (54%).
Od 1998 roku pali wyraźnie więcej dziewczyn (26,2%) aniżeli chłopców (23,3%). Przeciwnie, w 1994 roku za papierosa chwytało o 9,3% więcej dziewczyn, podczas gdy liczba palących chłopców spadła o 1,3%. W tym okresie musiało zatem wydarzyć się coś szczególnego, co nigdy przedtem nie dodawało papierosom aż takiego uroku w oczach młodych nastolatek. Czy przypadkiem nie stoi za tym zafascynowanie modelkami?
Kult modelki i brak kampanii wyjaśniającej
Claudia Schiffer, Naomi Campbell i Kate Moss już przed przełomem tysiącleci stworzyły w modzie, na łamach magazynów dla kobiet, a nawet w magazynach sportowych, wizerunek idealnego kobiecego ciała. To w tym okresie wziął swój początek kult diety i urojonego piękna i aż do dziś jest on propagowany zarówno w reklamach, jaki
i w programach typu ,,Top Model”. Czasopisma z nierzeczywistymi fotografiami czytają z zazdrością także i nastolatki. ,,Palenie czyni szczupłym” było przez długi czas cynicznym sloganem reklamowym w Austrii. Co istotne ”’ jego emblemat stanowił ludzki szkielet. Gdzie w takiej sytuacji są stosowne kampanie wyjaśniające? Wielu dorosłych zastępuje swoją kolację papierosem, zabierającym uczucie głodu oraz dodatkowe kalorie. Dziewczyny idą
w tym wszystkim dalej, wręcz za daleko ”’ aż do anoreksji.
Istotnie palenie likwiduje nagromadzony w ciele tłuszcz, ale przy tym jednocześnie powoduje żółknięcie paznokci i to, że skóra starzeje się szybciej. Kwestia tego, czy po dymku śmierdzące dziewczyny istotnie zyskują coś w oczach chłopaków, którzy w tym czasie mniej lub w ogóle nie palą, jest wątpliwa. ,,Sprawiać wrażenie bycia cool” jest z kolei w dzisiejszych czasach wciąż znaczące dla wielu nastoletnich chłopców. Mogłoby jednak być tak, że będące dziś na czasie artykuły konsumpcyjne jak iPhone czy Smartfon, mogłyby stanowić ważniejsze źródło budowania własnej tożsamości aniżeli palenie.
,,Ploom” ”’ projekt dla generacji smartfonów
Ostatnio nowy projekt JTI ”’ ,,Ploom” zdaje się kokietować pasjonującym designem. Swoim stylem mianowicie idealnie pasuje do każdego tabletu. A ten lekki, słodki waniliowo-miodowy aromat daleko z tyłu pozostawia każdego papierosa. W tym produkcie chodzi także o bycie dorosłym. Ralf-Wolfgang Lother: ,,Większość dorosłych palaczy jest bardzo zainteresowana tym projektem, ponieważ jest on także czymś nowatorskim ”’ zawiera prawdziwy tytoń (w przeciwieństwie do płynnej nikotyny jak w e-papierosie) i przyjemny zapach. Zarówno więc design, jak i smak podobają się palaczom”. Co więcej,,Ploom” można włączać i wyłączać w dowolnym momencie i tym samym ”’ przerwane palenie później kontynuować. Jest on oczywiście także bardziej oszczędny niż paczka papierosów.
Znane ryzyko
Młodzież i dorośli są dzisiaj uświadamiani o ryzyku palenia poprzez otoczenie oraz ostrzeżenia zamieszczone na każdej paczce papierosów. Wprawdzie nie ma już bezpośrednich reklam tytoniu w miejscach publicznych, ale i tak generacja iPhone’ów jest doskonale zaznajomiona z kryteriami, jak dokonać właściwego wyboru spośród dostępnych produktów. W kolejnym TPD2 (Tobacco Products Directive Two) liczne domieszki zostaną zabronione przez Unię Europejską i tym samym wybór zostanie ograniczony. Ta regulacja mogłaby jednak spowodować to, że osoby ceniące wolność znów się zbuntują ”’ tym razem przeciw nadgorliwej opiece. Czyli kwestia palenia z przekory.
Dynamika grupy
,,To, co proponuje grono przyjaciół, w którym obracają się młodzi ludzie, znacząco wpływa na ich zachowanie” wyjaśnia dr Rosemarie Felder-Puig, specjalista ds. zdrowia i młodzieży w Ludwig-Boltzmann-Institut. Jeśli wielu z nich pali, to marzenie o przynależności do grupy staje się jeszcze większe. Wielu nastolatków w poradniach tłumaczy, że ,,dzięki papierosowi chcą poczuć się bardziej pewni siebie”. Traktują oni papierosy też jako ,,środek do nawiązywania kontaktów”. Istnieje także zupełnie subiektywne przekonanie nastolatków mówiące o tym, że i tak ,,wszyscy moi przyjaciele i przyjaciółki palą”. Większość jednak nie pali według tej zasady, dlatego chodzi tu raczej o jakąś ułudę. Także przekonanie o tym, że ,,w każdej chwili mogę rzucić” jest przeceniane. Młodzi ludzie umniejszają powagę istniejącego potencjalnego uzależnienia od nikotyny ”’ ,,czuję się wyluzowany”, tłumaczą. A jak objaśnia specjalista od uzależnień z Supro: ,,Już jeden papieros dziennie u nastolatka po czterech tygodniach może prowadzić do uzależnienia”. Nikotyna ma w przypadku młodych ludzi silniejszy wpływ na mózg i przez to szybciej niż u dorosłych prowadzi do uzależnienia. Jeśli ktoś zaczyna palić już w wieku czternastu lat, jego przewidywalna długość życia jest krótsza o nawet 20 lat, włączając do tego także wcześniejsze kłopoty zdrowotne. Rozpoczęcie palenia po osiemnastym roku życia, skraca ten czas o 10 lat.
Wysoka liczba palących nastolatków w Austrii
Psycholog i specjalista ds. uzależnień z Anton-Proksch-Institut ”’ Alfred Uhl, jest przekonany o tym, że nastolatkowie często nie wiedzą, dlaczego palą: ,,Duża część naszych zachowań i motywacji jest nieświadoma”. Jego doświadczenie zdobyte podczas pracy z uzależnionymi wskazuje na to, że ,,samo uzależniające działanie nikotyny zanika już po względnie krótkim czasie. Uzależnienie o wiele bardziej dotyczy psychiki, która utrudnia skończenie z nałogiem. Podczas terapii rozpoczyna się zatem kompleksowe poszukiwanie jakiejś alternatywy dla papierosa”.
Odnoszące sukcesy szkolne projekty dotyczące zagrożeń spowodowanych paleniem
Specjaliści do spraw prewencji są zgodni co do tego, że najlepszą strategią, by zapobiec paleniu bądź zmienić sposób myślenia na jego temat, jest rozmawianie o tym problemie. Połowa nastolatków naprawdę chce rzucić palenie, podczas gdy dwie trzecie, zgodnie z sondażami, próbowało już wielokrotnie, ale bez rezultatów. W tym względzie prowadzonych jest wiele niemieckich projektów szkolnych, które mają na celu powstrzymać młodzież od palenia. Statystyki utrzymują, że wątpliwe jest, aby ktoś, kto nie palił przed osiemnastym rokiem życia, zaczął palić w późniejszym wieku. Niemcy odnieśli w tym względzie większy sukces niż Austria, dzięki prowadzeniu kampanii wyjaśniających już na poziomie szkół i kładąc przy tym duży nacisk na już palących nastolatków (zwłaszcza na dziewczyny).
Wyuczony wzór
Nałogowo palący rodzice, którzy pozwalają palić swoim dzieciom i nastolatkom, są zwyczajnie niewiarygodni. Najbezpieczniejszą drogą dla tych, którzy naprawdę chcą rzucić palenie, obok wielu innych rzeczy, jest posiadanie konsekwentnego wzoru ”’ palacza lub nie palacza. I umożliwia to, na co akurat piętnastolatkowie są dojrzali ”’ rozsądną rozmowę.